Wat is assertiviteit eigenlijk?

Assertiviteit houdt in dat je op een respectvolle en duidelijke manier voor jezelf opkomt. Dit zit precies tussen passief en agressief gedrag in. Bij passief gedrag slik je je mening in, laat je anderen over je heen lopen en zeg je vaker “ja” dan goed voor je is. Bij agressief gedrag leg je je mening op aan anderen, luister je niet naar anderen en jaag mensen tegen je in het harnas. Bij assertief gedrag behoud je de balans tussen passief en agressief gedrag. Je zegt wat je denkt en voelt en geeft je grenzen aan, zonder anderen te kwetsen of aan jezelf voorbij te gaan. Kortom: assertiviteit draait om balans.

Zelfverzekerd communiceren: zo pak je het aan

Zelfverzekerd overkomen betekent niet dat je altijd het hoogste woord moet voeren. Het gaat erom dat je duidelijk en kalm je boodschap kunt overbrengen. Je houding bepaalt hoe mensen je zien. Sta rechtop, maak oogcontact en gebruik een rustige stem. Gebruik zelfverzekerde taal. Zeg bijvoorbeeld in plaats van “Ik weet het niet zeker, maar…”, “Mijn mening is…”. Klinkt meteen sterker, toch? 

Grenzen aangeven, zonder schuldgevoel

Een van de grootste uitdagingen voor veel mensen is het aangeven van grenzen, zonder het gevoel te hebben dat je iemand teleurstelt, of onnodig belast. Hoe geef je op een goede manier je grenzen aan? Het is belangrijk om duidelijk en beknopt te zijn. Zeg bijvoorbeeld: “Nee, ik kan helaas niet overwerken vanavond.” Je hoeft geen uitgebreide verklaring te geven.

Het kan verstandig zijn om je wens te herhalen, soms dringen mensen immers aan. Het is belangrijk om vriendelijk te zijn en begrip te tonen, maar blijf bij je wens. Zeg bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat het belangrijk is, maar ik kan het echt niet.”

Het is vaak verstandig om te communiceren vanuit ik-boodschappen. Zeg bijvoorbeeld: “Ik heb op het moment helaas te veel werk op m’n bordje liggen.”, in plaats van: “Je legt te veel werk op mijn bord.” Zo blijf je respectvol én standvastig.

De DESC-methode: een praktische tool om assertiever te communiceren

Wil je op een heldere en respectvolle manier je grenzen aangeven of een lastig gesprek voeren? Dan is de DESC-methode een handig hulpmiddel. Deze methode helpt je om je boodschap gestructureerd en zelfverzekerd over te brengen zonder conflict uit te lokken. De DESC-methode houdt het volgende in:

D – Beschrijven (Describe): Beschrijf de situatie objectief. Wat gebeurt er precies?

E – Uitleggen (Explain): Leg uit wat het effect hiervan op jou is en hoe jij je erbij voelt.

S – Suggestie (Suggest): Geef aan wat je graag anders zou willen of wat je nodig hebt.

C – Consequentie (Consequence): Benoem de (positieve) gevolgen van deze verandering.

Een voorbeeld hoe je de DESC-methode kunt toepassen: een collega schuift steeds werk op jouw bord zonder te overleggen. Als je DESC-methode toepast, kom je erachter komen hoe je hierover op een constructieve wijze kunt communiceren:

D - Beschrijven (Describe): Zeg bijvoorbeeld: "Ik merk dat je me de laatste tijd extra taken geeft, zonder hierover te overleggen."

E  – Uitleggen (Explain): "Dit zorgt ervoor dat ik mijn eigen werk niet goed af krijg”

S – Suggestie (Suggest): "Ik zou het fijn vinden als we samen kunnen kijken naar een eerlijke taakverdeling."

C – Consequentie (Consequence): "Zo kunnen we allebei efficiënter werken zonder dat het voor een van ons te zwaar wordt."

Door de DESC-methode te gebruiken, blijf je kalm en duidelijk, zonder de ander aan te vallen. Handig, toch?